درس پنجم:كوهستانها چگونه به وجود مي ايند؟

رودها مواد حمل شده را بر اثر تخريب در كف درياها و اقيانوس ها ته نشين مي كنند به اين مواد رسوب و به اين عمل رسوب گذاري گفته مي شود.

چين خوردگي

طي ميليونها سال رسوبات روي هم انباشته مي شوند و بر اثر نيروهاي داخل زمين به سمت بالا ظاهر مي شوند.چين خوردگيهاي البرز و زاگرس در ايران و هيماليا در اسيا و الپ در اروپا اين گونه پديد آمده اند.

به خميدگي به سمت بالا تاقديس و به سمت پايين ناوديس گفته مي شود.اگر فشار بر لايه هاي رسوبي از يك طرف بيشتر از سمت ديگر باشد مايل و اگر فشار خيلي بيشتر باشد چين خوابيده به وجود مي آيد.

گسل

اگر مقدار فشار انقدر باشد كه لايه هاي رسوبي بشكنند ،گسل به وجودمي آيد.مانند كوههاي شرق افريقا

برخي كوهها به علت بيرون ريختن مواد مذاب ايجاد شده اند مانند دماوند در رشته كوه البرز.

برخي ديگر براثر نرسيدن مواد مذاب به سطح زمين و فشار و بالازدگي زمين ايجاد شده اند.مانند شير كوه در يزد و الوند در همدان.

پوسته زمين از چندين قطعه تشكيل شده است اين قطعه ها كه صفحه نام دارند بر روي مواد مذاب شناورند و با سرعت چند سانتي متر در سال جابه جا مي شوند. اگر اين صفحات به هم برخورد كنند رشته كوه ها به وجود مي آيند.مانند رشته كوه زاگرس كه از برخورد صفحه عربستان با ايران به وجود آمده است.اگر اين صفحات از هم دور شوند مواد مذاب بالا آمده و ناهمواري هايي مانند رشته كوه هاي كف اقيانوس اطلس را به وجود مي آورند.