خلاصه درس دوم تاریخ سال سوم راهنمایی

خلاصه درس دوم تاریخ سال سوم راهنمایی

صفویان(2)

تصویر یک سرباز دوره ی شاه عباس صفوی. به وسایل رزم این سرباز توجه کنید

  آنتونی شرلی کسی که به همراه برادرش رابرت شرلی برای شاه عباس در اصفهان توپ و تفنگ ساختند

تصویر شاه عباس اول (کبیر) قدرتمندترین پادشاه صفوی

شاه عباس پنجمین و مشهورترین شاه صفوی است. بطوریکه سلسله صفوی توسط شاه اسماعیل تأسیس شد، شاه تهماسب آن را ثبت نمود و شاه عباس آن را قدرتمند ساخت. او در ابتدا قزلباشهای سرکش را سرکوب کرد و از همان گروه، نیروی جدیدی بوجود آورد که بوسیله این نیرو مخالفان خود را سرکوب و قدرت خود را محکم کرد و اداره ی امور را در دست گرفت. با فریب عثمانی ها ابتدا غرب و شمال غربی ایران را به آنان واگذار کرد، زیرا می خواست با خیال راحت به جنگ ازبکان برود و بدین ترتیب توانست ازبکان را شکست دهد و با کمک انگلیسی ها به ساختن توپ و تفنگ پرداخت و سپس جنگ با عثمانی را آغاز کرد. یکی از وقایع مهم زمان شاه عباس جنگ با استعمارگران پرتغالی است. چون آنها جزایر جنوبی خلیج فارس و بندر گمبرون را تصرف کرده بود. علت همکاری انگلیسی ها با شاه عباس درا اخراج پرتغالی ها از خلیج فارس دو علت داشت اولاً انگلیسی ها با  پرتغالی ها در تجارت رقابت داشتند و ثانیاً شاه عباس آنان را تهدید کرده بود که اگر با پرتغالی ها وارد جنگ نشوید حق تجارت با ایران را نخواهید داشت و بدین ترتیب پرتغالی ها شکست خوردند و از خلیج فارس بیرون رفتند. ولی پس از شاه عباس افرادی ضعیف و نالایق بر تخت نشستند و در زمان آنها قدرت صفویان کم شد و سرانجام به سقوط کامل این سلسله انجامید. در زمان شاه سلطان حسین که آخرین پادشاه صفوی است افغانها دست به شورش زدند علت شورش افغانها این بود که در اواخر حکومت صفوی گرگین خان حاکم قندهار شروع به ظلم و ستم به افغانها نمود. به دنبال آن گروهی برای عرض شکایات به اصفهان آمدند، اما از آنجا که گرگین خان با درباریان همدست بود، شکایات آنان به نتیجه نرسید. به همین جهت افغانها به رهبری محمود از راه کویر به سوی اصفهان حرکت  کردند و چند ماه اصفهان در محاصره آنها بود نهایتاً با تسلیم شدن سلطان حسین اصفهان و حکومت صفویان بدست افغانها افتاد. در دوره صفوی کشورهای اروپایی خواهان برقرار ی رابطه با ایران بودند به دو علت:

1- به دلیل جنگهای آن کشورها با دولت عثمانی

2- رقابت تجاری، سیاسی و نظامی کشورهای اروپایی با یکدیگر.

بنیان نیروی نظامی صفویان را جنگ جویان قزلباش تشکیل می دادند. در دوره صفوی تجارت رونق یافت زیرا راه ها و کاروانسراها احداث شدند.

امنیت بر قرار شد و واحدهای اندازه گیری وزن و پول در سراسر کشور یکسان شدند.مهم ترین صادرات ایران ابریشم، گلاب، قالی، و خشکبار بود و مهم ترین کارخانه های ایران در اصفهان کارخانه توپ سازی و ابریشم بافی بود.

سی و سه پل یا پل الله وردی خان

عالی قاپو کاخ شاه عباس صفوی در اصفهان

در رأس حکومت صفوی، پادشاه قرار داشت. بعد از پادشاه صدر اعظم بود که اعتماد الدوله نامیده می شد. فرماندهان نظامی نیز از مقامات مهم بودند که مستقیماً از پادشاه دستور می گرفتند. ولی در اواخر دوره صفوی آنان نیز به جمع آوری مال و کسب قدرت و راحت طلبی روی آوردند، حکومت ایران ناتوان شد و به همین دلیل نتوانست در مقابل افغانها مقاومت کند و در دوره ی صفوی، تجارت خارجی ایران بیشتر با کشور های چین و هند بود و کشورهای اروپایی همچون اسپانیا، انگلیس، فرانسه و هلند با صفویان رابطه برقرار کرده بودند.

پایتخت مهم صفویان شهر اصفهان بود که هنوز بناهای بسیاری را از این دروه به یادگار دارد.      

شاه صفی ششمین پادشاه صفوی 

 شاه سلطان حسین آخرین پادشاه صفی